Washington Post: «Η Ελλάδα προσφέρει ελπίδα στην Ευρώπη. Οι αρχικές αντιδράσεις Γερμανίας-Βρυξελλών

Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητάει ένα «new deal» όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για ολόκληρη την Ευρώπη».

Στο άρθρο, το οποίο υπογράφει η Katrina van den Heuvel, διατυπώνεται η άποψη ότι «το ερώτημα είναι εάν η υπόλοιπη Ευρώπη θα επιδείξει πολιτική ικανότητα ή θα καταδικάσει τους λαούς της Ευρώπης σε μια πολυετή εξαθλίωση. Οι αρχικές αντιδράσεις της Γερμανίας και των Βρυξελλών επιλέγουν την εξαθλίωση. Τώρα, είναι η ώρα για την κυβέρνηση Ομπάμα, τους προοδευτικούς του Κογκρέσου και όλης της χώρας, να ενώσουν τις φωνές σε ένα ηχηρό κάλεσμα για να σωθεί η Ευρώπη από την τρέλα της».

Στη συνέχεια, αναφέρεται ότι «τα δεδομένα της κατάστασης είναι ξεκάθαρα. Το ελληνικό χρέος δεν δύναται να αποπληρωθεί. Όταν ξέσπασε η παγκόσμια οικονομική κρίση, η Ελλάδα, που μαστίζονταν από μια διεφθαρμένη και υπερχρεωμένη κυβέρνηση, ήταν η πιο ευάλωτη από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η επονομαζόμενη τρόικα -η ΕΕ, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ- έσπευσε να διασώσει τις απερίσκεπτες τράπεζες, να αναλάβει το μεγαλύτερο μέρος του χρέους και να επιβάλει σκληρούς όρους στους Έλληνες για την αποπληρωμή του.

Οι Έλληνες ξεπούλησαν τα περιουσιακά τους στοιχεία, σύνθλιψαν τους εργαζόμενους, τσαλαπάτησαν την εργατική νομοθεσία και κατήργησαν ζωτικές δημόσιες υπηρεσίες για να διασφαλίσουν την αποπληρωμή των ιδιωτών τραπεζιτών».

Σύμφωνα με την αρθρογράφο, «το ελληνικό χρέος – άνω των 300 δισ. ευρώ- είναι 11 δισ. λιγότερο από εκείνο πριν από τρία χρόνια. Ως συνάρτηση ωστόσο με το ΑΕΠ το χρέος αυξήθηκε από το 146%, το 2010 στο 175%, καθώς η ελληνική οικονομία έχει καταρρεύσει. Η ανεργία ξεπερνά το 25% και το 50% στους νέους, οι οποίοι εγκαταλείπουν τη χώρα. Η κατώτατος μισθός μειώθηκε πάνω από 20%, ενώ πολλοί πολίτες στερούνται ηλεκτρικού ρεύματος, φαρμάκων, και άλλων αγαθών «πολυτελείας».

Οι Έλληνες υπέφεραν περισσότερο, αλλά και οι λαοί της Ιταλίας, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας βρίσκονται στα όρια των αντοχών τους. Στην Ισπανία, η λιτότητα εκδίωξε 570.000 ανθρώπους από τα σπίτια τους, αύξησε την παιδική φτώχια στο 36%, σύμφωνα με τη UNICEF, οδήγησε την ανεργία στο 23% και στο 51% για τους νέους κάτω των 25 ετών, ενώ το χρέος εκτινάχθηκε στο 100% σχεδόν του ΑΕΠ. Το ιταλικό δημόσιο χρέος αυξήθηκε από το 116% στο 133% σε σχέση με το ΑΕΠ μέσα σε τρία χρόνια παρά τα πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα, ενώ η λιτότητα οδήγησε την νεανική ανεργία στο 44%.

Ακολούθως, υπογραμμίζεται ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως και το Podemos (το οποίο ιδρύθηκε μόλις πριν από ένα χρόνο και ήδη ηγείται στις δημοσκοπήσεις) στην Ισπανία ή τα οπουδήποτε αλλού μεταρρυθμιστικά κόμματα αντιπροσωπεύουν μια διέξοδο για τη δημοκρατία. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα φιλοευρωπαϊκό κόμμα. Ο ηγέτης του Αλέξης Τσίπρας δηλώνει ότι επιθυμεί την αποπληρωμή του χρέους από την Ελλάδα, αλλά το χρέος που δεν δύναται να αποπληρωθεί δεν πρόκειται να αποπληρωθεί και γι” αυτό τον λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ ζητάει τη διαγραφή του μισού χρέους (το μεγαλύτερο μέρος του οποίου κατέχουν σήμερα οι κυβερνήσεις και η τρόικα) και την αναδιάρθρωση του υπόλοιπου ώστε να αποπληρωθεί, σύμφωνα με την ανάπτυξη της Ελλάδας και όχι όταν η οικονομία συρρικνώνεται.

Ο ΣΥΡΙΖΑ θα επανιδρύσει τις δημόσιες υπηρεσίες, θα αυξήσει τον κατώτατο μισθό και θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Ζητάει επίσης ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανοικοδόμησης για να τεθεί η Ευρώπη σε πορεία ανάπτυξης. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύεται πολύ περισσότερο στη προώθηση των μεταρρυθμίσεων από τα προηγούμενα κόμματα που διαπραγματεύτηκαν με την τρόικα. Προσφέρει την καλύτερη ελπίδα για την πάταξη των ολιγαρχών, που διέφθειραν τους Έλληνες πολιτικούς και λεηλάτησαν το δημόσιο, ενώ απέφευγαν τη φορολόγηση».

Όπως σημειώνεται, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης δήλωσε ότι «αυτό που ζητάμε είναι η δυνατότητα να διαμορφώσουμε ένα πρόγραμμα που θα μειώνει το κόστος των ελληνικών δανείων και θα παρέχει στη χώρα τη δυνατότητα να αναπνεύσει ξανά, μετά τις πολιτικές που δημιούργησαν μια μαζική κοινωνική εξαθλίωση».

Η αρθρογράφος τονίζει ότι «αυτή είναι η συνταγή για να μπορέσει η Ευρώπη να γιατρέψει τις πληγές της και το μόνο που χρειάζεται είναι να λειτουργήσουν οι ηγέτες της ως ενήλικες από κοινού για να διασώσουν την κοινότητα.

Αντίθετα, η αρχική αντίδραση ήταν ένας παιδικός λεονταρισμός. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ισχυρίζεται ότι η Ελλάδα δεσμεύεται από τους όρους του συμβολαίου της, ακόμη και εάν το συμβόλαιο έχει χρεοκοπήσει».

Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο, ο διοικητής της Bundesbank Γιοαχίμ Νέιγκελ δήλωσε ότι «οι εκλογές δεν άλλαξαν τίποτα. Υπάρχουν κανόνες», απειλώντας για «μοιραίες συνέπειες» εάν η Ελλάδα καταστρατηγήσει τους όρους της συμφωνίας. Οι Γερμανοί υποβαθμίζουν το όποιον φόβο μετάδοσης της κρίσης. «Είμαστε ήρεμοι», δηλώνει ο κ. Σόιμπλε.

Στο εκτενές άρθρο στην αμερικανική εφημερίδα υπογραμμίζεται ότι πρόκειται με μια λέξη, «για ηλιθιότητα».

Όπως σημειώνει η αρθρογράφος, «η μετάδοση της κρίσης δεν θα είναι οικονομική, αλλά πολιτική. Σε ολόκληρη την Ευρώπη ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι δηλώνουν ότι δεν μπορούν πλέον. Ο ΣΥΡΙΖΑ και το Podemos προσφέρουν μια διέξοδο στην Ευρώπη. Εάν αποτύχουν, η μετάδοση θα μπορούσε να λάβει πολύ πιο φρικτές μορφές.

Τα ισχυρότερα κόμματα της αντιπολίτευσης στην Ιταλία είναι εχθρικά προς το ευρώ. Στη Γαλλία το ακροδεξιό Front National κέρδισε τις περισσότερες έδρες στις πρόσφατες ευρωεκλογές, υποσχόμενο την επιστροφή στο φράγκο. Όπως συμπεραίνει ο Ambrose Evans-Pritchard, αρθρογράφος οικονομικών θεμάτων στην Daily Telegraph, το ερώτημα δεν είναι εάν η Ελλάδα οδηγηθεί σε μια βαθύτερη ύφεση εξαιτίας της εφαρμογής μιας συμφωνίας που υπέγραψαν οι προηγούμενοι κυβερνώντες.

Το ερώτημα είναι εάν η Ευρώπη μπορεί να διασωθεί από την οικονομική της ύφεση, που προκάλεσαν τα πέντε χρόνια μιας απολύτως καταστροφικής λιτότητας. Κάποιος θα μπορούσε να αναρωτηθεί εάν οι Γερμανοί διδάχθηκαν κάτι από την ιστορία τους. Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο υποχρεώθηκαν να πληρώσουν δυσβάστακτες αποζημιώσεις. Αποτέλεσμα ήταν ο υπερπληθωρισμός και συνακόλουθα η βαθιά ύφεση και η άνοδος του Αδόλφου Χίτλερ. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι σύμμαχοι είχαν αρκετή σύνεση ώστε να κουρέψουν το γερμανικό χρέος – που είχε σωρευθεί από την πιο μισητή όλων των κυβερνήσεων- θέτοντας τη χώρα σε τροχιά ανάπτυξης. Η Ελλάδα βεβαίως δεν έχει ούτε το βάρος, ούτε ενέχει την απειλή που έθετε η Γερμανία, αλλά η απειλή για την Ευρώπη ξεπερνά τα όρια της κοινότητας».

Καταλήγοντας, επισημαίνει ότι «η Αμερική ως σύμμαχος και εμπορικός εταίρος έχει κάποιον ρόλο να διαδραματίσει. Η αμερικανική κυβέρνηση πρέπει να παρέμβει για να θέσει υπό αμφισβήτηση την απερισκεψία της Γερμανίας. Η δήλωση του προέδρου Ομπάμα, την προηγούμενη εβδομάδα, ότι η Ελλάδα χρειάζεται ανάπτυξη και όχι άλλη λιτότητα, έτυχε θετικής υποδοχής στην Αθήνα. Η κυβέρνηση Ομπάμα μπορεί να χρησιμοποιήσει την επιρροή της στο ΔΝΤ για την επίτευξη μιας νέας συμφωνίας.

Εάν οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν την αίσθηση των πραγμάτων στο Κογκρέσο θα πρέπει να επικεντρωθούν λιγότερο στη διερεύνηση, για μια ακόμη φορά, των γεγονότων στην Βεγγάζη και περισσότερο στη νουθεσία της Ευρώπης. Εάν δεν συμβεί αυτό οι προοδευτικοί της Γερουσίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων οφείλουν να χρησιμοποιήσουν τα μεγάφωνά τους για να σταθούν δίπλα στους λαούς της Ευρώπης, που τάσσονται κατά των πιστωτών, οι οποίοι ξεπέρασαν τα όριά τους».

New York Times για Ελλάδα: «Μια συμφωνία που η Ευρώπη δεν μπορεί να αρνηθεί»

«Η Ελλάδα βιώνει μια τραγωδία που έχει ρημάξει ζωές», αναφέρεται σε άρθρο στην εφημερίδα New York Times, καταγράφοντας θέσεις για «μια συμφωνία που η Ευρώπη δεν μπορεί να αρνηθεί».

Στο άρθρο, το οποίο υπογράφει η ακαδημαϊκός και συνεργάτιδα του Ινστιτούτου Μπρούκινγκς Τέρα Λοουσον Ρέμερ (Terra LawsonRemer) τονίζεται ότι «το ελληνικό αριστερό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ, που έλαβε μια ισχυρή εντολή διακυβέρνησης, ξεχωρίζει για την πύρινη ρητορική του αρχηγού του, Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος υποσχέθηκε να επαναδιαπραγματευθεί τους όρους των πακέτων διάσωσης για το ελληνικό χρέος κατά τα έτη 2010 – 2012. Οι συμφωνίες αυτές με τους πιστωτές έσωσαν την Ελλάδα από τη χρεοκοπία και την ελεύθερη πτώση στη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, αλλά άφησαν τη χώρα να συνθλιβεί κάτω από τεράστιες δανειακές υποχρεώσεις και τη δέσμευσαν προς την κατεύθυνση των περικοπών των δημοσίων δαπανών».

Σύμφωνα με την αρθρογράφο, «τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η διάσωση μέσω λιτότητας υπήρξε τρομερή για την Ελλάδα: συρρίκνωσε το ΑΕΠ σε ποσοστό περίπου 20%, παγιδεύοντας περισσότερο από το ένα τέταρτο του πληθυσμού στην ανεργία και ωθώντας το εξωτερικό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ σε 175% (από τα προ κρίσης επίπεδα του 109%)».

Στη συνέχεια, διατυπώνεται η άποψη ότι «ο νέος πρωθυπουργός της Ελλάδας φαίνεται πως βρίσκεται σε πορεία σύγκρουσης με την ΕΚΤ, την ΕΕ και το ΔΝΤ, που αποτελούν την τρόικα, όπως κοινώς ονομάζεται, καθώς κατέχουν το 80% του ελληνικού χρέους. Εάν ο κ. Τσίπρας και η τρόικα δεν καταλήξουν σε συμφωνία, η Ελλάδα ενδέχεται να χρεοκοπήσει ή να χάσει την πρόσβαση στη ρευστότητα των τραπεζών που διευκολύνει την οικονομία της. Αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε να οδηγήσει σε ταχεία έξοδο από την ευρωζώνη και να προκαλέσει ακόμα χειρότερα δεινά στους Έλληνες πολίτες, για να μην αναφέρουμε και τον κίνδυνο εξάπλωσης σε ολόκληρη την ΕΕ, ιδιαίτερα δε, στις υπερχρεωμένες Ιταλία και Ισπανία».

Όπως υπογραμμίζεται, «υπάρχει μια εναλλακτική λύση – ένας τρόπος για τον Μάριο Ντράγκι, που είναι ο επικεφαλής της ΕΚΤ και για την Κριστίν Λαγκάρντ, επικεφαλής του ΔΝΤ, να σώσουν την ελληνική οικονομία από τη δίνη στην οποία βρίσκεται, με το να σταθεροποιήσουν την ευρωζώνη και να θέσουν τα θεμέλια για την ανάπτυξη σε ολόκληρη την περιοχή. Η ΕΚΤ και το ΔΝΤ θα πρέπει να ανταλλάξουν το ελληνικό χρέος που κατέχουν, ύψους 52 δισ. ευρώ, με άτοκα ομόλογα που θα αποπληρωθούν όταν η ελληνική οικονομία θα κινείται εντός τροχιάς. Αυτά τα αποκαλούμενα ομόλογα μηδενικού τοκομεριδίου θα έχουν την ίδια ονομαστική αξία, όπως το τρέχον ελληνικό χρέος, αλλά δεν θα επιβάλουν τις πληρωμές των τόκων στην Ελλάδα που αγωνίζεται να ανακάμψει.

Πιο σημαντικό, οι υποχρεώσεις αποπληρωμής του χρέους δεν θα πρέπει να αρχίσουν μέχρι η οικονομία της Ελλάδας να δείξει σημάδια ζωής. Λογικοί στόχοι θα ήταν η επιστροφή στην υγιή ανάπτυξη, το ποσοστό ανεργίας να μειωθεί κάτω από το 12%, καθώς και η μείωση του χρέους προς το ΑΕΠ, που έχει συνθλιβεί με μια αναλογία σε ένα βιώσιμο 40% (το οποίο είναι πιο κοντά στα ευρωπαϊκά πρότυπα)».

Η αρθρογράφος σημειώνει ότι «η ΕΚΤ θα πρέπει επίσης να αγοράσει το χρέος που κατέχει σήμερα η Γαλλία, η Γερμανία και άλλοι μεγάλοι πιστωτές της ΕΕ ώστε η Ελλάδα να έχει την ίδια αντιμετώπιση σε όλους τους τομείς. Μια συμφωνία ανταλλαγής χρέους θα συμβάδιζε με το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, η οποία σχεδιάζει να αγοράσει ομόλογα σε όλη την Ευρώπη, να βάλει περισσότερα χρήματα στην κυκλοφορία και να ωθήσει σε ένα άλμα την στάσιμη οικονομία.

Η τρόικα πρέπει επίσης να προσαρμοστεί αναφορικά με τους φορολογικούς όρους του ελληνικού προγράμματος διάσωσης. Ορισμένοι από τους όρους του δανείου που επιβάλλονται, όπως οι σημαντικές βελτιώσεις στην είσπραξη των φορολογικών εσόδων, ώστε να καλυφθούν τα κενά και να καταπολεμηθεί η διαφθορά, αποτελούν ένα σκληρό φάρμακο, αλλά καλό για την Ελλάδα μακροπρόθεσμα. Ενώ οι πιστωτές θα πρέπει να εμμένουν στις θέσεις τους σε αυτό το είδος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, η προσέγγιση τύπου slashandburn θα πρέπει να σταματήσει».

Στο άρθρο επισημαίνεται επίσης, μεταξύ άλλων, ότι «η Ελλάδα βιώνει τώρα μια τραγωδία που έχει ρημάξει ζωές, με την ανεργία, τη φτώχεια και την πείνα να είναι σε χειρότερο επίπεδο που έχει υπάρξει από τη δεκαετία του 1930. Κλειδί για την οικονομική ανάπτυξη είναι οι επενδύσεις, ιδιαίτερα οι επενδύσεις στην Υγεία και την Παιδεία. Τα μέτρα λιτότητας που κόβουν τα βασικά δίκτυα κοινωνικής ασφάλειας, όχι μόνο προκαλούν εκτεταμένες στερήσεις, αλλά μπορεί επίσης να καταστρέψουν κάθε ευκαιρία για οικονομική ανάπτυξη.

Ένας άλλος ακρογωνιαίος λίθος της οικονομικής ανάπτυξης είναι η καταναλωτική ζήτηση: Όταν οι μισθοί μειώνονται κατακόρυφα και ανεβαίνει στα ύψη η ανεργία, η οικονομία εισέρχεται σε ένα σπιράλ θανάτου της συρρίκνωσης της ζήτησης. Όπως και η Γερμανία, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, έτσι και η Ελλάδα είναι πνιγμένη από τις υποχρεώσεις προς τους ξένους πιστωτές. Τα παιδιά πεινάνε κι έτσι οι τράπεζες μπορούν να μιλήσουν στους επενδυτές τους που αρνούνται το κούρεμα. Δεν είναι περίεργο που έχει αυξηθεί το μένος των Ελλήνων πολιτών που λένε »φτάνει πια»».

Τέλος, τονίζεται ότι «σύμφωνα με τα ισχύοντα μέτρα λιτότητας και τις υποχρεώσεις αποπληρωμής, η Ελλάδα δεν θα είναι ποτέ σε θέση να πάρει στα χέρια της την οικονομία της και να σταθεί και πάλι στα πόδια της. Ωστόσο, αν ο κ. Ντράγκι και η κα Λαγκάρντ αναλάβουν ηγετικό ρόλο και συναντήσουν τον κ. Τσίπρα στα μισά του δρόμου, υπάρχει η δυνατότητα να βγουν όλοι κερδισμένοι.

Με λογικούς όρους αποπληρωμής για την Ελλάδα, που να συνδέονται με μια πραγματική ανάκαμψη, θα μπορούσε να σταματήσει η ανθρώπινη δυστυχία και να επιταχυνθεί η οικονομική ανάπτυξη με μακροχρόνια οφέλη που θα ευνοήσουν ολόκληρη την ευρωζώνη». kathimerini 

Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 4.2.2015