ηγέτη. Όπως αναφέρουν τα τουρκικά δημοσιεύματα, ο πρώην αρχηγός της CIA κατηγορεί τον Ερντογάν ότι μετά από δέκα χρόνια πλήρης επικράτησης στην εξουσία δεν έχει κάνει ουσιαστικά τίποτα για την καταπολέμηση της διαφθοράς, ενώ συνεχώς ανοίγει καινούργια μέτωπα στο εσωτερικό της χώρας του και παράλληλα ακολουθεί μια αδιέξοδη πολιτική στο εξωτερικό και στην μεγάλη κρίση της Μέσης Ανατολής. Μάλιστα δεν διστάζει να χαρακτηρίσει τον Ερντογάν σαν παρανοϊκό για τις τελευταίες επιλογές του που δείχνουν ένα άνθρωπο υπερφίαλο που έχει την φαντασίωση για τον εαυτό του ότι είναι ο νέος σουλτάνος μιας νεοοθωμανικής Τουρκίας.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του Ερντογάν είναι η εμφάνιση την Τζιχαντιστών, τους οποίους υποστήριξε στα πρώτα βήματα τους για να έχει μια ισχυρή πρόσβαση στις εξελίξεις της Μέσης Ανατολής. Αυτοί όμως εξελίχτηκαν σαν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την γενικότερη σταθερότητα στην περιοχή, ενώ τώρα απειλούν και την ίδια την Τουρκία με τρομοκρατικές επιθέσεις. Παράλληλα η γενικότερη πολιτική του στον μουσουλμανικό κόσμο έφερε πολλές αντιπαλότητες και ακόμα και οι Σουνίτες της Συρίας και του Ιράκ τον αντιμετωπίζουν με μεγάλη καχυποψία γιατί διακρίνουν στις προθέσεις του την νεοοθωμανική του φιλοδοξία να καταστεί ο απόλυτος ο άρχοντας του ισλαμικού κόσμου.
Εκεί όμως που θα παιχτεί το μεγάλο παιχνίδι που θα επιφέρει την πολιτική κατάρρευση του Ερντογάν, σύμφωνα με τον Graham Fuller, είναι στις σχέσεις ΗΠΑ – Ιράν. Μέχρι τώρα το Ιράν αντιμετωπίζονταν με μεγάλη καχυποψία από τις ΗΠΑ ενώ η πολιτική των Αμερικανών στην Μέση Ανατολή στηρίζονταν σχεδόν αποκλειστικά στην σύμμαχο Τουρκία. Οι τελευταίες όμως εξελίξεις έφεραν τον Ερντογάν απέναντι στην αμερικανική πολιτική και αυτό ανάγκασε τους Αμερικανούς να αναζητούν καινούργια στηρίγματα στην πολιτική τους στην Μέση Ανατολή. Έτσι το Ιράν με το οποίο σχέσεις του με την Άγκυρα χειροτερεύουν συνεχώς, αναμένεται σύμφωνα με τον Graham Fuller να αντικαταστήσει την Τουρκία στις αμερικανικές προτιμήσεις στην περιοχή. Η εξέλιξη αυτή βέβαια δεν θα γίνει εύκολα καθώς υπάρχουν πολλές αντιπαλότητες μεταξύ Ιράν και ΗΠΑ, άλλα σημασία έχει ότι η Τουρκία θα έχει χάσει ένα μεγάλο έρισμα να είναι ηγέτιδα δύναμη στην Μέση Ανατολή και το Ιράν θα την αντικαταστήσει σαν ο σοβαρός συνομιλητής με όλες τις χώρες τις περιοχής. Ακόμα και το ΝΑΤΟ έπαψε πλέον να υπολογίζει, όπως υποστηρίζει ο αμερικανός πρώην αρχηγός της CIA, την Τουρκία και εκείνο που υπολογίζει σαν αξιόλογο παράγοντα διαμόρφωσης εξελίξεων είναι το Ιράν.
Όλα αυτά διαγραφούν ένα αρκετά ζοφερό περιβάλλον για τον Ερντογάν, η εξουσία του οποίου, όπως επισημαίνεται, φέτος θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά τόσο έντονα από τότε που επικράτησε στα πολιτικά πράγματα της χώρας του, πριν από δέκα χρόνια.
Νίκος Χειλαδάκης
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 10.1.2015