Ο πολιτικός κίνδυνος θα επιστρέψει εκ νέου στη Ευρωζώνη το επόμενο έτος, καθώς θα πραγματοποιηθούν εκλογές στη Γαλλία, στην Πορτογαλία, στην Ισπανία και ίσως και στην Ιταλία, αναφέρει η Julia Chatterley σε άρθρο της στην ιστοσελίδα του CNBC με τίτλο «Fear factor returns to haunt the euro zone» προσθέτοντας ότι λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών του περασμένου Μαΐου είναι υπαρκτός ο φόβος να έρθουν στο προσκήνιο τα λαϊκιστικά κόμματα.
Εκδήλωση αυτού του φόβου αποτέλεσε η κατάρρευση του Χρηματιστηρίου Αθηνών, πριν από μία εβδομάδα, μετά την ανακοίνωση της επίσπευσης εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τον Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά.
Ο φόβος ενισχύεται και από την απέλπιδα ανάγκη της Ευρωζώνης για νέα μέτρα στήριξης της οικονομίας, όπως και από την ανησυχία ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν θα μπορέσει να εφαρμόσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων στην περίπτωση που παρουσιασθεί πολιτική αστάθεια και επανεμφάνιση της ανησυχίας για το χρέος στην ευρωπαϊκή περιφέρεια.
Ο κ. Σαμαράς, που διαπραγματεύεται την έξοδο από το σχέδιο διάσωσης και το προϋπολογισμό του επόμενου έτους, τον οποίο ούτε η Τρόικα ούτε οι πολίτες θεωρούν βιώσιμο, επιχειρεί στην πραγματικότητα να μετατρέψει την εκλογή ΠτΔ σε ψήφο εμπιστοσύνης για την κυβέρνησή του.
Μια ιδιομορφία του ελληνικού εκλογικού συστήματος προβλέπει ότι στην περίπτωση που δεν αναδειχθεί ΠτΔ θα προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές τον Ιανουάριο. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι στην περίπτωση αυτή τις εκλογές θα κέρδιζε το αριστερό κόμμα ΣΥΡΙΖΑ. Εάν η απόφαση του κ. Σαμαρά ήταν ένα στοίχημα για να αναδείξει τους τωρινούς πολιτικούς και οικονομικούς κινδύνους τότε το άμεσο ξεπούλημα των ελληνικών μετοχών συνέβαλε σε αυτό.
Ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι δημιουργεί μια φρενίτιδα φόβου, δηλώνοντας ότι «έχει ήδη αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την κυβερνητική συμμαχία και τις καταστροφικές της πολιτικές». Ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης, Βασίλης Κικίλιας, δήλωσε στο CNBC την προηγούμενη εβδομάδα ότι δεν υπήρξε κανέναν πολιτικό «ποντάρισμα», αναγνωρίζοντας παράλληλα την σημασία των αγορών. «Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν καθαρά ότι ο ελληνικός λαός δεν επιθυμεί εκλογές. Κατά συνέπεια είμαι ήσυχος και πεπεισμένος ότι οι βουλευτές θα κατανοήσουν τι σημαίνει πρόωρες εκλογές, ακούγοντας παράλληλα και τις αγορές, σημείωσε.
Ο κ. Τσίπρας ισχυρίζεται ότι το ελληνικό σχέδιο διάσωσης απέτυχε να αντιμετωπίσει τα μεγάλα προβλήματα της χώρας, όπως την φοροδιαφυγή και την κοινωνική δικαιοσύνη, ενώ δημιούργησε καινούργια με τις περικοπές μισθών και συντάξεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιθυμεί ελάφρυνση του χρέους, αύξηση των κρατικών δαπανών και την υιοθέτηση της ποσοτικής χαλάρωσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το πιο ανησυχητικό ωστόσο είναι ότι υπόσχεται στους ψηφοφόρους να ακυρώσει το σχέδιο διάσωσης από την πρώτη ημέρα ανάληψης της εξουσίας. Με δεδομένο ότι η παρούσα κυβερνητική συμμαχία χρειάστηκε να διαπραγματευτεί τέσσερις μήνες με τους πιστωτές για την κάλυψη ενός ελλείμματος 2,5 δις ευρώ στο τρέχον σχέδιο διάσωσης, πόσο χρόνο θα χρειαστεί ο ΣΥΡΙΖΑ για να διαπραγματευτεί μια υπερδεκαπλάσια διαγραφή χρέους; Διερωτάται η αρθρογράφος.
Η Ελλάδα οφείλει ήδη χρέος 7 δις ευρώ από τον περασμένο Αύγουστο οπότε ο χρόνος θα μετράει αντίστροφα για την όποια νέα κυβέρνηση. Η αντιστροφή στις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων έχει επίσης την δική της σημασία. Οι αποδόσεις των ομολόγων τριετούς διάρκειας έχουν ξεπεράσει εκείνες των δεκαετών ομολόγων. Ο πανικός σχετικά με τα ομόλογα μικρότερης διάρκειας αποτελεί φαινόμενο που απαντάται κανονικά σε αναδυόμενες αγορές, όταν οι επενδυτές αρχίζουν να ποντάρουν σε μεσοπρόθεσμες χρεωκοπίες.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν υπό το φως της αντίδρασης των αγορών, η Τρόικα θα αποφασίσει να είναι πιο επιεικής με τον κ. Σαμαρά κατά τη διαπραγμάτευση για έξοδο από το σχέδιο διάσωσης, υπό την προϋπόθεση ότι θα αποφευχθούν οι εκλογές.
Γεγονός είναι, σημειώνει ωστόσο η αρθρογράφος, ότι ακόμη και εάν υπερψηφισθεί η υποψηφιότητα που πρότεινε ο κ. Σαμαράς και επιβιώσει η κυβερνητική συμμαχία, αυτό θα προκαλούσε μια προσωρινή ανακούφιση. Ακόμη και εάν αποφευχθούν οι βουλευτικές εκλογές τον Ιανουάριο οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι είναι ισχυρό το ενδεχόμενο σχηματισμού μιας κυβέρνησης με τον ΣΥΡΙΖΑ το επόμενο έτος.
«Βρισκόμαστε αντιμέτωπη με ένα ενδεχόμενο Grexit; Όχι δεν νομίζω» σημειώνει η αρθρογράφος προσθέτοντας ότι η πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών επιθυμεί την παραμονή στο ευρώ, ακόμη και όταν η χώρα βλέπουν ότι η χώρα βυθίζεται στην ύφεση.
Η πρόκληση για τον κ. Τσίπρα, σε αυτό το σημείο, θα είναι να αποδείξει ότι δεν είναι ο λαϊκιστής, όπως είχε χαρακτηριστεί παλαιότερα, και ότι μπορεί να οδηγήσει τη χώρα προς τα εμπρός, σε συνεργασία με τους Ευρωπαίους ηγέτες.
Εν κατακλείδι ο κ. Σαμαράς ελπίζει τώρα ότι οι αναταράξεις στις αγορές που προκαλεί η πολιτική αβεβαιότητα και η απειλή του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορέσουν να πείσουν τους βουλευτές για την εκλογή ΠτΔ. Η Γερμανίδα Καγκελάριος, Άγκελα Μέρκελ, και η υπόλοιπη Ευρωζώνη εύχονται σίγουρα το ίδιο, και εν αναμονή του αποτελέσματος οι επενδυτές θα πρέπει σίγουρα να αρχίσουν να εξετάζουν το μέγεθος της πολιτικής αβεβαιότητας που θα μπορούσα
Μιχάλης Ιγνατίου
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 16.12.2014