Στον Θησαυρό του χρόνου, το τελευταίο του βιβλίο, στο οποίο ο Μένης ξεδίπλωσε τα φύλλα της ψυχής του, χωρίς να αφήσει απ’ έξω τίποτα από αυτά που μπορούσε να δει και να νιώσει, γράφει:
Ξυπνώ με το κορμί πιασμένο, το κεφάλι να κουδουνίζει και τα μάτια, μέσα σε μαύρους κύκλους, να προσπαθούν ν’ αμυνθούν στο εχθρικό φως της καινούργιας μέρας, αν υποτεθεί ότι η μέρα που ξημερώνει μπορεί να χαρακτηριστεί καινούργια. Είναι ζήτημα αν πάλι κοιμήθηκα τρεις με τέσσερις ώρες. Τα ξενύχτια με φίλους –ενίοτε και εχθρούς– δεν λένε να μ’ εγκαταλείψουν. Περνώ στο μπάνιο, με μηχανικές κινήσεις ρίχνω νερό στο πρόσωπό μου, κάθομαι στη λεκάνη με το παντελόνι της πιτζάμας κατεβασμένο να σέρνεται στα πλακάκια. Ντύνομαι με τα ρούχα της δουλείας –ο τόνος μού ξέφυγε και εύστοχα πήγε στο γιώτα–, σακάκι και γραβάτα, γλιστρώ στις αδύναμες γάμπες τις κάλτσες –μανταρισμένες απ’ τα χεράκια της μητέρας μου– κι ύστερα ανυπόμονα φορώ τα παπούτσια τσαλακώνοντας το δέρμα στις φτέρνες. Μια φέτα βουτυρωμένο ψωμί με κάποιες ρανίδες μέλι κι ένας καφές πρόχειρα φτιαγμένος στο μάτι της κουζίνας με συνοδεύουν ως την εξώπορτα. Κοιτάζω με αγωνία το ρολόι μου, το παλιό μου Ωμέγα, αυτό που κάθε τόσο αντικαθιστώ οσάκις πέφτω θύμα κλοπής από τα χέρια κάποιου ωραίου μακρυχέρη. Υπολογίζω πόση ώρα θέλω για να βρεθώ στον αριθμό 30, όσα και τα χρόνια μου, κι αν είναι προτιμότερο αντί για λεωφορείο να πάρω ταξί. Σίγουρα οι ταξιτζήδες θα μου στήσουν κάποτε ένα μνημείο.
Να είναι ελαφρύ, Μένη, το χώμα που θα σε σκεπάσει.
Άννα Πατάκη
Αθήνα, Σάββατο 6 Δεκεμβρίου 2014
Η εργοβιογραφία του μεγάλου συγγραφέα
Ο Μένης Κουμανταρέας γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Το 1948 έζησε για έξη μήνες κοντά στον αδερφό του πατέρα του στο Λονδίνο, όπου και ήρθε σε επαφή με την εκεί πολιτιστική κίνηση. Τον επόμενο χρόνο αποφοίτησε από το Πρότυπο Λύκειο Αθηνών Κάρολος Μπερζάν και φοίτησε κατά καιρούς στη Νομική και Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές του.Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στο ναυτικό και εργάστηκε κατά καιρούς (σχεδόν είκοσι χρόνια) σε ναυτιλιακές και ασφαλιστικές εταιρείες.
Το 1961 ξεκίνησε να συνεργάζεται με το περιοδικό Ταχυδρόμος και την επόμενη χρονιά εκδόθηκε το πρώτο του βιβλίο, η συλλογή διηγημάτων Τα μηχανάκια. Κείμενά του δημοσιεύτηκαν σε πολλά λογοτεχνικά περιοδικά, όπως τα Εκλογή, Ηριδανός, Επιθεώρηση Τέχνης, Οδός Πανός, η λέξη και άλλα. Τα έργα του μεταφράστηκαν στα αγγλικά,γαλλικά και γερμανικά.
Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας οδηγήθηκε τρεις φορές σε δίκη για το διήγημα του Το Αρμένισμα. Το 1972 σπούδασε με υποτροφία στο Βερολίνο για έξι μήνες. Από το 1982 ζούσε αποκλειστικά από τη συγγραφική του δραστηριότητα. Το 1987 το μυθιστόρημα του Η φανέλα με το εννιά μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Παντελή Βούλγαρη.
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, μέλος του Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και της Κρατικής Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής του Σταύρου Ξαρχάκου.
Βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του στην Κυψέλη, το πρωί της 6ης Δεκεμβρίου 2014, από τον ανιψιό του “με εμφανείς μώλωπες στο λαιμό και το πρόσωπο”
Βραβεύσεις
Είχε τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος το 1967 για Το Αρμένισμα και το 1997 για το Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω, με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος το 1976 για τη Βιοτεχνία υαλικών και το 2002 για το Δύο φορές Έλληνας και με το βραβείο Blue Book στην Παγκόσμια Έκθεση Βιβλίου στην Φρανκφούρτη το 2001 για το μυθιστόρημά του Ο ωραίος λοχαγός.
Έργα
Τα μηχανάκια 1962 Φέξης
Το αρμένισμα 1967 Εστία
Τα καημένα 1972 Κέδρος
Βιοτεχνία υαλικών 1975 Κέδρος
Η κυρία Κούλα 1978 Κέδρος
Το κουρείο 1979 Κέδρος
Σεραφείμ και Χερουβείμ 1981 Κέδρος
Ο ωραίος λοχαγός 1982 Κέδρος
Η φανέλα με το εννιά 1986 Κέδρος
Πλανόδιος σαλπιγκτής 1989 Κέδρος 978-960-04-0056-4
Η συμμορία της άρπας 1993 Κέδρος
Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω 1996 Κέδρος
Η μέρα για τα γραπτά κι η νύχτα για το σώμα 1999 Κέδρος 978-960-04-1566-7
Δυο φορές Έλληνας 2001 Κέδρος 978-960-04-1761-6
Νώε 2003 Κέδρος 978-960-04-2315-0
Η γυναίκα που πετάει 2006 Κέδρος 978-960-04-3138-4
Θυμάμαι τη Μαρία 2007 Εκδόσεις Καστανιώτη 978-960-03-1282-9
Το show είναι των Ελλήνων 2008 Κέδρος 978-960-04-2842-1
Σ΄ένα στρατόπεδο άκρη στην ερημιά 2009 Κέδρος 978-960-04-3929-8
Ξεχασμένη Φρουρά 2010 Εκδόσεις Καστανιώτη 978-960-03-5160-6
Οι αλεπούδες του Γκόσπορτ 2011 Κέδρος 978-960-04-4252-6
Θάνατος στο Βαλπαραΐζο 2013 Εκδόσεις Πατάκη 978-960-16-4834-7
Ο θησαυρός του χρόνου 2014 Εκδόσεις Πατάκη 978-960-16-5912-1
Πηγή: iefimerida – wikipedia
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 7.12.201, MNM