Η τρέλα απασχολεί τη λογοτεχνία από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Στην Ψυχιατρική και την Ψυχολογία, χρησιμοποιούνται όροι, όπως ψυχική νόσος, ψυχασθένεια, ψύχωση και άλλες. Ωστόσο, το θέατρο, η πεζογραφία, η ποίηση και η λαϊκή παράδοση αναφέρονταν σχεδόν πάντοτε στον τρελό, ο οποίος, εκτός από τον ψυχικά ασθενή, μπορεί να είναι ο ιδιότροπος, ο μονομανής, ο ανόητος ή ο ριψοκίνδυνος.
Οι κοινωνίες της συμβατικής λογικής αντιμετώπιζαν πάντα με διακριτό τρόπο εκείνους, που εμφάνιζαν αποκλίσεις από αυτήν. Άλλοτε ένθεοι ή θεόληπτοι ή νυμφόληπτοι, άλλοτε δαιμονισμένοι και άλλοτε τρελοί, βίωσαν συχνά τον στιγματισμό, την απομόνωση, ακόμα και τη σωματική βάσανο. Ίσως, τελικά, η διαφορετικότητα να προκαλούσε τον φόβο των «γνωστικών» απέναντι στη διαφορετική λογική. Φαινόμενο διαχρονικό, αποτυπώθηκε πολύ συχνά και με διαφορετικούς τρόπους σε διάφορα έργα τέχνης και, κυρίως, στην τέχνη του λόγου.
Στο βιβλίο αυτό, καταγράφονται και σχολιάζονται λογοτεχνικά κείμενα, τα οποία αφηγούνται χαρακτηριστικές περιπτώσεις τρέλας, με εξωεπιστημονική διερεύνηση των πιθανών αιτίων. Συχνά, πρόθεση των συγγραφέων είναι η σύνδεση της αποκλίνουσας κατάστασης με τρέχουσες κοινωνικές συνθήκες. Για να υπονοήσουν τότε το ερώτημα: Θα μπορούσαν διαφορετικές συνθήκες να την προλάβουν ή να τη θεραπεύσουν;
Στο «Βαδίζοντας προς την τρέλα», ο Γεράσιμος Α. Ρηγάτος κάνει μια αναδρομή σε έργα της ελληνικής και της παγκόσμιας λογοτεχνίας, που έχουν ως αντικείμενο την τρέλα και τις ποικίλες εκδηλώσεις της. Από τον Βιζυηνό έως τον Καραγάτση και από τον Σολωμό ως τον Πέτρο Πικρό και τον Τενεσή Γουίλιαμς, σχολιάζονται οι αντιλήψεις περί τρέλας σε διαφορετικές εποχές και περιβάλλοντα, οι προσωπικές εμπειρίες συγγραφέων και ποιητών, καθώς και οι λογοτεχνικές μεταγραφές διαφορετικών ψυχικών φαινομένων.
Ο συγγραφέας σχολιάζει και παρεμβαίνει, τονίζοντας την πρόθεση πολλών λογοτεχνών να καταγγείλουν καταστάσεις, που θεώρησαν κοινωνικά απαράδεκτες, όπως τον στιγματισμό, την απομόνωση, τις ταξικές ανισότητες και την κοινωνική συμβατικότητα, καθώς και τις βασανιστικές θεραπείες που μεσουράνησαν στον 20ό αιώνα, όπως τη λεγόμενη ψυχοχειρουργική, με πιο γνωστή τη λοβοτομή.
naftemporiki.gr
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 24.8.2014, Κώστας Ευαγγελάτος