Αντίθετα το τσίμπημα κάποιων άλλων μπορεί να προκαλέσει ακόμη και θάνατο, όπως των κυβομεδουσών που ζουν στην Αυστραλία. Από τα 28 γνωστά είδη μεδουσών μόνο 3 μπορούν να προκαλέσουν θάνατο στον άνθρωπο. Αυτά ζουν στον Κόλπο του Μεξικού, στη Ιαπωνία και στην Αυστραλία.
Μέδουσες των ελληνικών θαλασσών
Pelagia noctiluca
Το χρώμα της είναι μοβ, πορφυρό ή κοκκινωπό και η μέση διάμετρός της κυμαίνεται γύρω στα 4 εκατοστά. Σε εμάς είναι γνωστή απλώς ως τσούχτρα και είναι η μόνη μέδουσα με αυτή την ιδιότητα στα ελληνικά νερά, Είναι βιοφωταυγής οργανισμός και τη νύχτα φωσφορίζει, προσφέροντας ένα αρκετά φαντασμαγορικό θέαμα, το τσίμπημά της είναι όμως οδυνηρό και ενοχλητικό.
Αν τη δείτε στο μέρος όπου κολυμπάτε, είναι καλύτερο να βγείτε από το νερό. Αν μια παραλία έχει γεμίσει τσούχτρες το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να περιμένουμε να αλλάξει η διεύθυνση του ανέμου αφού όπως αναφέρθηκε παραπάνω τα θαλάσσια ρεύματα ευθύνονται για τη συσσώρευση τους στις ακτές.
Aurelia aurita
Γνωστή και ως «γυαλί», η μέδουσα αυτή είναι η πιο διαδεδομένη σε όλες τις θάλασσες. Η «ομπρέλα» της είναι σχετικά επίπεδη και είναι διάφανη με μια ελαφρώς λευκή απόχρωση και τέσσερις χαρακτηριστικούς κύκλους στο εξωτερικό της τμήμα. Το τσίμπημά της δεν είναι ενοχλητικό για τους περισσότερους ανθρώπους.
Cotylorhiza tuberculata
Πολύ μεγάλη σε μέγεθος και με καφεκίτρινο χρώμα, η μέδουσα αυτή λέγεται και «τηγανητό αβγό» εξαιτίας του σχήματός της. Εκτός από «αβγό μάτι», μπορεί επίσης να σας θυμίσει ένα μπουκέτο λουλούδια. Είναι διαδεδομένη στο Αιγαίο και η διάμετρός της μπορεί να φθάσει τα 40 εκατοστά. Το τσίμπημά της δεν είναι επικίνδυνο.
Τι πρέπει να κάνετε σε περίπτωση που σας τσιμπήσει μέδουσα:
1. Απομακρύνετε τα τυχόν κολλημένα στο σώμα σας πλοκάμια. Όχι όμως με γυμνά χέρια, διότι αυτό θα οδηγήσει σε κόλλημα των πλοκαμιών στα χέρια και μεταφορά του ερεθισμού εκεί.
2. Ξεπλύνετε την περιοχή του τσιμπήματος με άφθονο θαλασσινό νερό. Αν δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος, γεμίστε την χούφτα σας με άμμο και τρίψτε το σημείο του σώματος που είναι κολλημένα τα πλοκάμια της τσούχτρας. Μη χρησιμοποιείτε γλυκό νερό, διότι μπορεί να ενεργοποιήσει κεντριά που έχουν μείνει στο δέρμα.
3. Τοποθετείστε στο σημείο του τσιμπήματος πάγο ή κρύες κομπρέσες. Αυτό περιορίζει τα τοπικά φαινόμενα από το δέρμα.
4. Αλείψτε την πάσχουσα περιοχή με κορτιζονούχο κρέμα. Περιορίζει την τοπική φλεγμονώδη αντίδραση και ανακουφίζει γρήγορα από το τσούξιμο και την φαγούρα. Αν δεν υπάρχει τέτοια κρέμα, χρησιμοποιείστε κομπρέσες με ξυδόνερο (1 μέρος ξύδι και 3 νερό). Έτσι αντιμετωπίζονται η φαγούρα και το τσούξιμο.
5. Πάρτε κάποιο χάπι αντισταμινικό. Με το χάπι αντιμετωπίζονται συστηματικότερα τα συμπτώματα. Η ανάγκη για χάπια τέτοιου είδους είναι μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η έκταση του προσβληθέντος δέρματος.
6. Τέλος αν τα συμπτώματα είναι έντονα και ιδιαίτερα αν δεν υποχωρούν μετά την εφαρμογή των τοπικών μέτρων, μπορεί να χρειασθεί κάποια ένεση κορτιζόνης.Oπότε σε αυτή την περίπτωση πρέπει οπωσδήποτε να πάτε στο νοσοκομείο ή να επισκεφθείτε κάποιο Κέντρο Υγείας
Τι να κάνετε αν πατήσετε αχινό
Οι αχινοί είναι μικρά, θαλάσσια ζώα με ασβεστολιθικό σφαιρικό κέλυφος και φέρουν αγκάθια τα οποία συναντάμε σε όλες τις θάλασσες του κόσμου.
Ειδικότερα, ζουν στη λάσπη του βυθού ή σε μέρη με φύκια ή επάνω σε βράχους, σε μικρό σχετικά βάθος. Αχινοί, αστερίες και φύκη είναι μερικά από τα είδη που μαρτυρούν πόσο υγιές είναι ένα θαλάσσιο οικοσύστημα.
Ο αχινός όμως αποτελεί πρόβλημα για τους λουόμενους, αφού αν κάποιος τον πατήσει, εκτός του ότι πονάει, είναι και δύσκολο να αφαιρεθούν τα αγκάθια.
Το είδος του αχινού που ζει στις ελληνικές θάλασσες
Ονομάζεται Paracentrotus lividus. Είναι ο γνωστός ελληνικός μοβ αχινός. Ζει στη Μεσόγειο θάλασσα και στον ανατολικό Ατλαντικό Ωκεανό και η διάμετρός του φτάνει έως τα 7 εκατοστά.
Αν πατήσετε λοιπόν αχινό:
Το περιστατικό δεν είναι σοβαρό ούτε υπάρχει λόγος ανησυχίας. Ο πόνος βέβαια είναι αρκετά μεγάλος.
Ο κίνδυνος: Είναι πιθανό να δημιουργηθεί απόστημα στην περίπτωση που παραμείνουν κάποια αγκάθια μέσα στο δέρμα.
Τι να κάνετε:
-Καθαρίστε την περιοχή με λίγο οινόπνευμα ή οξυζενέ, για να αποφύγετε περαιτέρω μολύνσεις. Αν δεν διαθέτετε, καθαρίστε την περιοχή με λίγο νερό (κατά προτίμηση ζεστό, γιατί βοηθά στην απομάκρυνση των αγκαθιών).
-Επαλείψτε με λάδι, στα σημεία της επιδερμίδας που έχουν μπει τα αγκαθάκια. Χρησιμοποιείστε ελαιόλαδο ή baby oil ή ακόμα και λάδι αντηλιακό. Ό,τι έχουμε εύκαιρο, αρκεί να είναι λιπαρή ουσία. Περιμένετε λίγο μέχρι να μαλακώσει το δέρμα και τότε αφαιρέστε τα αγκάθια με ένα τσιμπιδάκι φρυδιών, το οποίο έχετε απολυμάνει προηγουμένως με οινόπνευμα ή καίγοντάς το με έναν αναπτήρα. Καλό θα είναι να έχουμε και έναν μεγεθυντικό φακό για να βλέπουμε.
-Προσοχή, υπάρχει και η λύση της καρφίτσας, αν και είναι καλύτερα να την αποφύγετε γιατί, εκτός του ότι τραυματίζετε το δέρμα, υπάρχει περίπτωση να έχετε το αντίθετο αποτέλεσμα. Αφού την απολυμάνετε με οινόπνευμα, πολύ προσεκτικά, την πιέζετε και βγαίνει το αγκαθάκι.
-Αν πάλι δεν διαθέτετε τσιμπιδάκι ή καρφίτσα, πιέζετε μηχανικά στα σημεία με τα δάχτυλά σας, ώστε να βγουν προς τα έξω τα αγκάθια του αχινού. Προσεκτικά, τα τραβάτε για να τα απομακρύνετε.
-Όταν επιτέλους τελειώσει αυτή η διαδικασία, πρέπει να απολυμάνετε με οινόπνευμα ή οξυζενέ για να αποφύγετε τη μόλυνση.
-Αποφύγετε να πατήσετε το πόδι όσο μπορείτε και καλύψτε την περιοχή με αυτοκόλλητο επίδεσμο.
Συνήθως ο πόνος κρατάει γύρω στις δύο μέρες. Αν όμως δεν υποχωρεί, ίσως να σας ανακουφίσουν τα ποδόλουτρα με δροσερό νερό.
Πότε να πάτε στον γιατρό: Αν παρατηρείτε ακόμα μικρά μαύρα σημαδάκια που δεν μπορείτε να αφαιρέσετε, πηγαίνετε σε γιατρό και μην περιμένετε να βγουν από μόνα τους.
Εστάλησαν στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 15.6.2014, Β. Λορεντζάτος