Πριν την εκστρατεία, ο άρρωστος και απομονωμένος στο μοναστήρι του Προυσσού, Γεώργιος Καραϊσκάκης , μίλησε με αντιπροσωπεία ελλήνων αγωνιστών που τον επισκέφθηκαν για να του ζητήσουν να συμμετέχει στην εκστρατεία και τους απήυθυνε τα παρακάτω λόγια, τα οποία αφιερώνω στους φίλους μου «Μοϊκανούς» της πάλαι ποτέ Νέας Δημοκρατίας :
« Ποιά Κυβέρνησις, καπετάν Νότη; Το τζογλάνι του Ρειζ εφέντη, ο τεσσαρομάτης; Ποιοί τον έκαναν Κυβέρνηση; Εγω κι άλλοι δεν τον γωνρίζομεν! Ή σύναξεν δέκα ανόητους και τον υπέγραψαν διά της ιδιοτέλειάς των;
Ιδού ποιοι τον υπέγραψαν
Πρώτον εσύ όπου όλα τα πράγματα θέλεις να έρχονται με το ζουρνά
ο Σκαλτζάς όπυ δεν είναι άλλο παρά καμπάνα μπαγκ-μπαγκ,
ο Μακρής ο μακρολαίμης όπου το κεφάλι ηξούρει μόνο να ταράζει,
ο Μήντζιος ο Κοντογιάννης όπου αν ήταν γυναικα δεν εχόρτανε με 80.000 φορές την ώρα,
ο ξυνόγαλος ο Γιώργος Τσιόγκας όπου στραβώνει τα χείλια του με το τζιμπούκι και δεν ηξεύρει τι του γίνεται και ο αδελφός μου ο Στουρνάρης ο ψεύτης .
Δεν τον υπέγραψε ο μπούντζος μου και να δω την εκστρατεία σας!»
Δυστυχώς ο γιός της καλογριάς «ο μούλος» , «ο γύφτος» , δικαιωθηκε!
Τα μετά από τη μάχη του Πέτα είναι γνωστά. Ούτε η ανεξαρτησία ούτε το κοινωνικό περιεχόμενο του ΄21 ολοκληρώθηκαν.
Η απόγνωση οδήγησε πολλούς στα βουνά. Ληστές για την επίσημη πολιτεία , λαϊκοί ήρωες για τον απλό λαό.
Ενα απόσπασμα από τα λόγια του «λήσταρχου» λαϊκου ήρωα του 1866 στη Φθιώτιδα , Μήτρου Λαφαζάνη , αρκεί:
« Κανείς από εμάς δεν εφόνευσε , ή επλήγωσε κανένα ασυνείδητο άνθρωπο.
Ενω εσείς σκοτώσατε τόσους ανθρώπους , εδυστυχήσατε τόσας οικογένειας και εφονεύσατε το έθνος με μεγάλα χρέη , τα οποία δεν θα ημπορέσσει να πληρώσει ποτέ.
Και όμως σεις κάθεστε σαν καλοί νοικοκυραίοι και απολαμβάνετε όλα τα αγαθα, ενω εμάς μας έφεραν στην ανάγκη να γίνωμεν ληστές, να τρέχωμεν τα βουνά για να γλυτώσωμεν την λαιμητόμον και να αποθάνωμεν ως άνδρες.»
Γιώτης Γουλινάς
Φωτογραφία: Η μάχη στο Πέτα, έργο Ζωγράφου
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 30.10.13