ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΙΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ

Ὁ Καθηγητής Fuders βασίζεται εἰς μεγάλον βαθμόν ἐπί τοῦ ἒργου τοῦ οἰκονομολόγου Silvio Gesell, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξεν ἐκ τῶν πρώτων, πρό 95 περίπου ἐτῶν, ὁ ὁποῖος ἐμελέτησεν εἰς βάθος τά προβλήματα, τά ὁποῖα δημιουργεῖ εἰς μίαν οἰκονομίαν τό ἒντοκον σύστημα εἰσηγηθείς ἐναλλακτικάς λύσεις, τάς ὁποίας διετύπωσεν τό 1920 εἰς τό σύγγραμμά του περί μιᾶς «Φυσιολογικῆς Οἰκονομικῆς Τάξεως διά τοῦ Ἐλευθέρου Χρήματος» (Die natürliche Wirtschaftsordnung durch Freigeld»), δηλ. ἑνός χρήματος ἀπηλλαγμένου τῆς ἐπιβαρύνσεως τῶν τόκων.

Κατ’ἀρχάς εἰς τήν μελέτην του ὁ Dr. Fuders ἀναφέρεται εἰς τά δύο ὑπάρχοντα σήμερον κύρια συστήματα, τό Καπιταλιστικόν, τό ὁποῖον βασίζεται ἐπί τῶν τόκων, ὡς καί τό Κομμουνιστικόν, καί τά ὁποῖα ἀμφότερα δέν δύνανται νά θεωρῶνται φυσιολογικά συστήματα ἀνταποκρινόμενα εἰς τήν φύσιν τοῦ Ἀνθρώπου, ἀλλά εἶναι μορφαί Οἰκονομίας, αἱ ὁποῖαι ἐπιβάλλονται ἐπί τῶν πολιτῶν ἂνωθεν ὑπό τῶν Κρατῶν.

Θεωρεῖ ὃτι καί τά δύο συστήματα ὁδηγοῦσιν εἰς τήν οἰκονομικήν ὑποδούλωσιν τοῦ ἀτόμου, ὁ μέν Κομμουνισμός βασιζόμενος ἐπί ἐκ τῶν προτέρων ρυθμιζομένης ὑποχρεωτικῆς ἐργασίας, ὁ δέ Καπιταλισμός ὑποδουλώνει τόν ἂνθρωπον λόγω τοῦ προκαλουμένου ἐπ’ αὐτοῦ ἂχθους ἐκ τῶν τόκων, οἱ ὁποῖοι αὐξανόμενοι καθ’ ἁλματώδη ρυθμόν καθιστοῦσι τό ἐπ’ αὐτῶν βασιζόμενον οἰκονομικόν σύστημα εἰς κάποιαν στιγμήν ἀνίκανον πλέον νά παρέξη συντήρησιν εἰς τούς πολίτας του καί ὡς ἐκ τούτου ὁδηγεῖται τοῦτο κατά διαστήματα εἰς αὐτοκαταποντισμόν.

Παρεμπιπτόντως, τοῦτο φέρει εἰς τό προκείμενον θέμα τό παρατεθέν παράδειγμα ὑφ’ ἑνός ἂλλου Γερμανοῦ οἰκονομολόγου, τοῦ Günter Hannich, τό ὁποῖον οὗτος ἀπεκάλεσεν «Josephpfennig » ἢτοι εἰς ἐλευθέραν μετάφρασιν: Τό pfennig (τό σέντ) τοῦ Ἰωσήφ. Κατ’ αὐτό, ἐάν ὁ Ἰωσήφ ἐκληροδότει εἰς τόν υἱόν του, τόν Ἰησοῦν, ἓν pfennig (ἓν σέντ) καί ἐτοποθετεῖτο τοῦτο εἰς λογαριασμόν μέ ἐπιτόκιον 5%, τότε τό pfennig (σέντ) αὐτό θά ἀπέφερε μέχρι τό 1990, πού ἒκανε τόν ὑπολογισμόν του ὁ Günter Hannich, 123 δισεκατομμύρια βώλους (κόκκους) χρυσοῦ!

Ἐξετάζων περαιτέρω ὁ καθηγητής Fuders τό Καπιταλιστικόν σύστημα φρονεῖ ὃτι αὐτό εἰς τήν παγκόσμιον οἰκονομίαν δέν δύναται ποτέ νά φθάση ἀφ’ ἑαυτοῦ μίαν τοιούτου μεγέθους ἀπόδοσιν παραγωγικότητος διά νά ἐξυπηρετήση τούς δημιουργουμένους καί ραγδαίως πολλαπλασιαζομένους τόκους. Νά μή λησμονῆται ἐξ ἂλλου ἀφ’ ἑνός μέν τό μή ἀνεξάντλητον τῶν φυσικῶν πόρων, ἀφ’ ἐτέρου δέ ἡ ἀνεπάρκεια τοῦ ὑπάρχοντος χρήματος καί ἡ ὡς ἐκ τούτου συνεχής ἒκδοσις νέων προμηθειῶν χαρτονομισμάτων, τά ὁποῖα ἐπιδιώκουσιν ἂμεσον ἐπικερδῆ τοποθέτησιν, ἣτις θά ἀποφέρη οὐσιῶδες κέρδος ὑπεράνω τοῦ κόστους τοῦ χρήματος. Ἐδῶ δέ ἒγκειται συμφώνως πρός τόν Δρα Fuders καί ἡ βασική αἰτία τῆς αὐξήσεως τοῦ μέ τόσον γοργόν καί διαρκῶς αὐξανόμενον ρυθμόν ἐν κυκλοφορία νομίσματος, πρᾶγμα τό ὁποῖον ἀναποφεύκτως ὁδηγεῖ εἰς τάς γνωστάς φούσκας, ὡς ἐκείνας τῶν Χρηματιστηρίων (Aktienblasen), τῶν Ἀκινήτων (Immobilienblasen), τῶν Τραπεζῶν κ.ἂ. καί αἱ ὁποῖαι μέ τήν σειράν των ὁδηγοῦσιν εἰς ἀλλεπαλλήλους σοβαρωτάτας οἰκονομικάς κρίσεις καί καταστροφάς πλείστων οἰκογενειῶν.

Διά τούς ἀνωτέρω λόγους θεωρεῖ ὁ Καθηγητής Fuders ὃτι εἶναι καταδικασμένα τά δύο ἀναφερθέντα συστήματα εἰς ἀποτυχίαν, ἀφοῦ ὡς μή φυσικά, ἀφ’ ἑνός ὁ μέν Κομμουνισμός ὁδηγεῖ πρός τήν ὀκνηρίαν (Faulheit), ἐφ’ ὃσον ὁ πολίτης δέν ἐπιδιώκει ἂλλο τι πέραν ἐκείνου, τό ὁποῖον τοῦ ἐπιβάλλει καί ἐπιτάσσει τό Κράτος νά ἐκτελέση, ὁ δέ Καπιταλισμός ὁδηγεῖ εἰς τήν πλεονεξίαν, τήν ἀπληστίαν καί τόν ἀποθησαυρισμόν ἐκμεταλλευόμενος εἰς τό ἒπακρον τήν ἀπόδοσιν αὐτοῦ τοῦ ἰδίου τοῦ χρήματος διά τῶν τόκων χάριν καί πρός ὂφελος τῶν ὀλίγων κατόχων του.

Ὃμως, ὡς λέγει, βλέπομεν ὃτι ἐνὧ εἰς ὃλας τάς ἀναλύσεις τῶν αἰτίων τῶν οἰκονομικῶν κρίσεων θίγονται ὃλαι αἱ πιθαναί αἰτίαι τούτων, ἀπό τῆς ἐλλειποῦς Κρατικῆς καί ἂλλης ἐπιβλέψεως ἐπί τοῦ συστήματος μέχρι τῶν λανθασμένων Τραπεζικῶν καί ἂλλων ἐπενδύσεων ὡς καί τῶν καταχρήσεων, τάς ὁποίας τό σύστημα διά τῶν ἀτελειῶν του ἀναποφεύκτως διευκολύνει, ἐν τούτοις διά τό θέμα τῆς βασικωτέρας αἰτίας καί ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τήν βάσιν τοῦ σημερινοῦ οἰκονομικοῦ συστήματός μας, δηλ. τῆς ὑπάρξεως τῶν τόκων καί τῆς ἀνάγκης σοβαρῶν ἀλλαγῶν εἰς τόν τομέα αυτόν, οὐδεμία ἀπολύτως ἀναφορά γίνεται καί τό θέμα τοῦτο ἐπιμελῶς παρασιωπᾶται. Ὁ λόγος εἶναι ὃτι ἐφ’ ὃσον οἱονδήποτε νέον σύστημα ἢ ἀλλαγαί ἢθελον ἐπιβληθῆ μελλοντικῶς ἐπί τοῦ ὑπάρχοντος συστήματος ὡς διορθωτικαί τοῦ ἀποτυχόντος προηγουμένου, παραμένει ἡ πρόθεσις αὐτό (τό νέον σύστημα) ἢ αὐταί (αἱ ἀλλαγαί) νά βασίζηται ἢ βασίζωνται καί πάλιν ἐπί τῆς ἰδίας ἀρχῆς – τῆς διατηρήσεως τοῦ τοκισμοῦ, πρᾶγμα πού οὐδέν ἂλλον ἐπιτυγχάνει παρά νά ἀνακυκλώνη τά κακῶς ἒχοντα εἰς τό Καπιταλιστικόν σύστημα.

Διότι κατά τόν Καθηγητήν Fuders οὐδόλως δύνανται αἱ ἀνάγκαι καί ἡ παραγωγή νά αὐξάνωνται κατά τήν βούλησιν καί ἀρέσκειαν μας, δηλ. ὡς τό ἐπιθυμοῦμεν. Παρ’ ὃλας τάς σπασμωδικάς προσπαθείας τῶν Κρατῶν νά διατηρῆται πάντοτε ἡ οἰκονομική ἀνάπτυξις εἰς ὑψηλότερον ποσοστόν ἀπό ἐκεῖνον τῆς βάσεως τῶν ἐπιτοκίων, ἐν τούτοις λόγω ἀφ’ ἑνός μέν ὃτι εἰς τήν φύσιν δέν ὑπάρχει πουθενά ἡ συνεχής ἀνάπτυξις, ἀφ’ ἐτέρου δέ τῆς ἐγγενοῦς ἀδυναμίας τοῦ συστήματος ἡ προσπάθεια αὓτη ἀποτυγχάνει. Ἒτσι ὃταν ἡ οἰκονομική ἀνάπτυξις ὑστερεῖ τῆς βάσεως τῶν ἐπιτοκίων, τότε ἀναγκάζεται τό Κράτος νά καλύπτη τήν δημιουργουμένην διαφοράν διά τῆς ἐπεμβάσεώς του καί τῆς αὐξήσεως οὓτω τῶν Κρατικῶν χρεῶν.

Εἶναι δέ ἀξιοπρόσεκτον ὃτι ἐνὧ ὃλοι ἀνέκαθεν ὑποστηρίζουσι μετά τόν ὑπερπληθωρισμόν τοῦ 1923 καί τό οἰκονομικόν κράχ τοῦ 1929 – 1933, ὃτι ποτέ πλέον τά κράτη θά κατέφευγον εἰς ἒκδοσιν νέου χρήματος πρός κάλυψιν τῆς δημιουργουμένης ἀνισορροπίας τοῦ συστήματος καί τῶν πρός ἀποπληρωμήν χρεῶν, παρατηρεῖ τις ὃτι καί πάλιν τά κράτη λόγω τῶν πιεστικῶν ἀναγκῶν πού δημιουργοῦνται ἐπαναλαμβάνουσι τό ἲδιον λάθος καί προβαίνουσι εἰς συνεχῆ ἒκδοσιν καί κυκλοφορίαν νέων χαρτονομισμάτων, πρᾶγμα τό ὁποῖον πέραν μιᾶς προσκαίρου ἀνακουφίσεως ἐμπερικλείει τούς ἰδίους μελλοντικούς κινδύνους τοῦ ὑπερπληθωρισμοῦ καί τῆς ἀναποφεύκτου ἐπαναλήψεως τῶν οἰκονομικῶν κρίσεων καί οὓτω ὁ κύκλος τῶν κρίσεων συνεχίζεται ἐπαναλαμβανόμενος κατά διαστήματα.

Εἰς τό ἂρθρον του ὁ Καθηγητής Fuders ἀναπτύσσει περαιτέρω πῶς καί ποῖα μέτρα πρέπει νά ληφθῶσι διά νά ἀπομακρυνθῆ τό παρόν σύστημα ἀπό τήν βασικήν αἰτίαν τῶν ἀτελειῶν του, δηλ. τῶν τόκων, καί νά συγκεντρωθῆ ἡ οἰκονομία εἰς ἓν σύστημα πραγματικοῦ ὑγιοῦς ἀνταγωνισμοῦ (Real-wettbewerbswirtschaft), ὁ ὁποῖος νά βασίζηται κατ’ ἀποκλειστικότητα καί μόνον ἐπί τῶν πραγματικῶν ἱκανοτήτων τῶν ἀνθρώπων, ἢτοι τήν φρόνησιν, τήν ἀτομικήν δραστηριότητα, τήν δύναμιν καί τήν κρίσιν των.

Παρέθεσα εἰς τό παρόν ἂρθρον μίαν ἐπιλογήν ὡρισμένων ἐνδιαφερουσῶν ἀπόψεων του Καθηγητοῦ Fuders τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Erlangen-Nürnberg πρός γενικώτερον προβληματισμόν ὡς πρός τό ποῦ ὁδηγεῖται καί ποῖον τό μέλλον τοῦ παρόντος οἰκονομικοῦ συστήματός μας καί ὃτι ἲσως θά πρέπη νά ληφθῶσι καί αὐταί αἱ ἀπόψεις ὑπ’ ὃψιν, οὓτως ὣστε αἱ καταβαλλόμεναι προσπάθειαι ἐξευρέσεως ἑνός καλυτέρου καί ἀπηλλαγμένου κρίσεων νέου οἰκονομικοῦ συστήματος νά ἀποβῶσι ἐπιτυχεῖς πλέον καί νά τύχωσιν πραγματικῆς εὐοδώσεως».

Λάμπης Γ. Κωνσταντινίδης

Σημ. Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΑΛΗΘΕΙΑ» στις 21 Αυγούστου 2009 και ἐξακολουθεῖ νά διατηρῆ τήν ἐπικαιρότητά του καί νά προσφέρη καί μίαν ἂλλην ὀπτικήν γωνίαν εἰς τάς παρούσας νομισματικάς κρίσεις, αἱ οποῖαι μαστίζουσι τήν μίαν μετά τήν ἂλλην τάς διαφόρους χώρας.

Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 5.6.2013