B. Βιλιάρδος: ΑΝΟΗΣΙΑ ΕΚΤΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ

Μετά τις τελευταίες εξελίξεις στην Κύπρο, ειδικά μετά τις δηλώσεις του προέδρου της Κομισιόν, γνωρίζουμε με σαφήνεια τον τρόπο, με τον οποίο θα καταστραφεί η Ευρωζώνη – εκτός εάν υποχρεωθεί η Γερμανία να την εγκαταλείψει. Αναλυτικότερα, φαίνεται ότι θα συμβούν τα εξής:

(α) Θα ακολουθήσει μία «σιωπηλή», σταδιακή, υπόγεια φυγή κεφαλαίων από τις προβληματικές χώρες (Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Σλοβενία, Μάλτα, Ιρλανδία κοκ.), η οποία στη συνέχεια θα επεκταθεί στις υπόλοιπες – αφού, όπως συμβαίνει και με τις επιχειρήσεις, οι επενδυτές γνωρίζουν ότι, αυτοί που κινδυνεύουν τελικά περισσότερο δεν είναι οι οφειλέτες, αλλά οι δανειστές.

Ειδικότερα, όταν ένας δανειστής, η Γερμανία για παράδειγμα, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να πιστώνει τους πελάτες του για να πουλήσει τα προϊόντα του, δεν ενδιαφέρεται καθόλου για τη βιωσιμότητα τους, αλλά μόνο για την επιστροφή των χρημάτων που δάνεισε, στο τέλος χάνει και τους πελάτες, και τα χρήματα του.

Πόσο μάλλον όταν λειτουργεί ανόητα σαν δικαστικός κλητήρας, σαν τοκογλύφος και σαν «ταύρος σε υαλοπωλείο», όπως η Τρόικα, με μοναδικό στόχο την είσπραξη των απαιτήσεων του – με τη βοήθεια της κατάσχεσης των περιουσιακών στοιχείων των θυμάτων του (ιδιωτική και δημόσια περιουσία).

(β) Η ύφεση θα συνεχιστεί, οπότε θα μεγεθύνεται η ανεργία, θα κλείνουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, θα αυξάνονται τα δημόσια χρέη, τόσο σε απόλυτα μεγέθη, όσο και ως προς το ΑΕΠ, θα κλιμακώνονται τα επιτόκια δανεισμού των κρατών (spreads των ομολόγων), τα ιδιωτικά χρέη θα είναι σταδιακά αδύνατον να πληρωθούν, δημιουργώντας τεράστιες επισφάλειες στις ήδη υπερχρεωμένες τράπεζες (μεταξύ των οποίων στις γερμανικές, οι οποίες δεν είναι καθόλου υγιείς), θα ενταθούν οι κοινωνικές αναταραχές, θα ενδυναμωθεί ο εθνικισμός, καθώς επίσης οι διακρατικές αντιπαλότητες κοκ.

(γ) Θα υπάρξουν εκτεταμένες συζητήσεις, οι οποίες θα αφορούν την έξοδο της μίας μετά την άλλη χώρας από την Ευρωζώνη – όπως συμβαίνει ήδη στην Κύπρο. Το νησί είναι αδύνατον να αντιμετωπίσει, με απούσα την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, μία ύφεση της τάξης του 25-30%, η οποία ήδη προβλέπεται – χωρίς το δικό του νόμισμα, καθώς επίσης τη δική του νομισματική πολιτική. Πόσο μάλλον όταν τα πλεονεκτήματα της παραμονής της Κύπρου στην Ευρωζώνη έχουν πλέον εξανεμισθεί – μετά την εγκληματική πολιτική που της επιβλήθηκε από τη Γερμανία.

Σε όλους όσους δε ισχυρίζονται ανόητα ότι, η Κύπρος κατάφερε να αποφύγει τη χρεοκοπία θα λέγαμε ότι συνέβη ακριβώς το αντίθετο – αφού χρεοκοπία σημαίνει αδυναμία εξόφλησης των υφισταμένων υποχρεώσεων, έτσι όπως συμβαίνει σήμερα στην Κύπρο.

(δ) Η φυγή κεφαλαίων πιθανότατα θα ενταθεί, οπότε η Ευρωζώνη θα υποχρεωθεί να επιβάλλει πανευρωπαϊκά ελέγχους, καθώς επίσης περιορισμούς στην ελεύθερη διακίνηση των κεφαλαίων – αφού διαφορετικά δεν θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τις προβλεπόμενες τραπεζικές επιθέσεις (bank run).

Άλλωστε, ήδη παρατηρείται κάτι τέτοιο στην Ισπανία, στην Ιταλία και αλλού – με την Black Rock (διαχειρίζεται κεφάλαια ύψους 3,7 τρις $) να ανακοινώνει την απόσυρση της από την αγορά ομολόγων της Ευρώπης, καθώς επίσης από άλλες τοποθετήσεις της. Το ίδιο δήλωσε και η Rieder (διαχειρίζεται κεφάλαια 0,5 τρις $), η οποία επενδύει πλέον σε ομόλογα της Ασίας.

Ειδικά όσον αφορά τις εγγυήσεις των καταθέσεων ύψους έως 100.000 €, για πολλούς δεν αξίζουν ούτε καν το χαρτί, επάνω στο οποίο έχουν γραφεί – αφού τα εγγυητικά κεφάλαια, τα οποία υπάρχουν, δεν θα μπορούσαν ποτέ να καλύψουν τις καταθέσεις αυτές, οι οποίες τα υπερβαίνουν κατά πολύ, ούτε καν στη Γερμανία.

(ε) Οι συζητήσεις εξόδου από το ευρώ θα κλιμακωθούν στην Ιταλία, στην Ισπανία κοκ. – ενώ αμέσως μετά θα αναρωτηθούν η Γερμανία, η Ολλανδία, η Φιλανδία, καθώς επίσης οι υπόλοιπες πλεονασματικές χώρες, εάν θα πρέπει να παραμείνουν μόνες τους στη ζώνη του Ευρώ.

(στ) Επειδή όλα αυτά λειτουργούν ήδη ως μία «αυτοεκπληρούμενη προφητεία», οι επενδυτές, καθώς επίσης όλοι οι υπόλοιποι πολίτες, θα «μετατρέψουν» τις «υποψίες» για το τι θα συμβεί σε βεβαιότητες – οπότε θα επιταχύνουν τις ενέργειες τους, δίνοντας τη χαριστική βολή στο κοινό νόμισμα.

Ολοκληρώνοντας, το πρόβλημα όλων εμάς των Ευρωπαίων δεν είναι τόσο οικονομικό, όσο πολιτικό – αφού κυβερνόμαστε από ορισμένους όχι ίσως ενδοτικούς ή υπηρέτες της ελίτ πολιτικούς, αλλά από ανεπαρκείς, από ανίκανους, καθώς επίσης από μερικούς εντελώς ανόητους «εκπροσώπους του λαού», με την κυριολεκτική σημασία των λέξεων. Απλούστερα, «ο βασιλιάς είναι γυμνός» και πρέπει κάποια στιγμή να ανοίξουμε τα μάτια μας, για να τον δούμε.

Το τρομακτικό αυτό γεγονός τεκμηριώνεται με τον καλύτερο δυνατόν τρόπο από τις δηλώσεις του προέδρου της Κομισιόν (υπουργού οικονομικών της Ολλανδίας!), ο οποίος παραδέχθηκε με μία αφοπλιστική αφέλεια ότι, δεν έγινε καμία απολύτως σκέψη από το Eurogroup, όσον αφορά τα επακόλουθα των αποφάσεων για την Κύπρο – ενώ φυσικά δεν υπήρξε κανένα «Σχέδιο Β»!

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Σχετικά με το ύψος των καταθέσεων στην Κύπρο ή αλλού, καθώς επίσης με τον κίνδυνο που λέγεται ότι εμπεριέχουν, το πρόβλημα ευρίσκεται ουσιαστικά αφενός μεν στα επιτόκια που προσφέρουν οι τράπεζες (εάν είναι πολύ χαμηλά όπως, για παράδειγμα, στην Ελβετία, τότε εκμηδενίζεται η αρνητική επίδραση τους), αφετέρου στη μόχλευση, με την οποία επενδύονται (δανείζονται) ή/και στο είδος των τοποθετήσεων τους (επισφαλή ή μη δάνεια κλπ.).

Σε κάθε περίπτωση, οι τράπεζες δεν συμπαθούν ιδιαίτερα τους αποταμιευτές, αφού δεν κερδίζουν από αυτούς – αντίθετα, τους πληρώνουν. Οι πραγματικοί «ευεργέτες» των τραπεζών είναι όλοι όσοι δανείζονται – για την εξυπηρέτηση των οποίων χρησιμοποιούν, κατά κάποιο τρόπο, τις καταθέσεις, πολλαπλασιάζοντας τες όσο μπορούν, με τη βοήθεια της μόχλευσης (leverage).

Ειδικότερα, όταν κάποιος καταθέτει 10.000 €, η τράπεζα εγγράφει 10.000 € στα βιβλία της, δανείζοντας την ίδια στιγμή 100.000 € (μόχλευση 1:10). Το σύστημα αυτό μπορεί να λειτουργήσει για εκείνο το χρονικό διάστημα όπου, αφενός μεν η μόχλευση δεν ξεπερνάει κάποια λογικά επίπεδα (σήμερα έχει ξεπεράσει δυστυχώς το 1:26), αφετέρου οι εγγυήσεις που παρέχονται για τα δάνεια είναι πράγματι αξιόλογες – περαιτέρω, όταν η οικονομία ευρίσκεται σε πορεία ανάπτυξης, οι επιχειρήσεις ευημερούν και η ανεργία είναι ελάχιστη, έτσι ώστε να εξασφαλίζονται οι δόσεις αποπληρωμής των δανείων, καθώς επίσης να μη μειώνεται η αξία των εγγυήσεων (ακίνητα, μισθοί, εισοδήματα κοκ.).

Όταν όμως έχουν δοθεί πολλά δάνεια, οι τράπεζες δεν έχουν ζητήσει στο παρελθόν εγγυήσεις ή έχουν αποδεχθεί εξασφαλίσεις που χάνουν συνεχώς σε αξία, η ύφεση αυξάνεται, η ανεργία κλιμακώνεται, οι μισθοί περιορίζονται κοκ., ενώ παράλληλα μειώνεται η παροχή ρευστότητας από την εκάστοτε κεντρική τράπεζα, τότε το σύστημα καταρρέει – με το αντίθετο της μόχλευσης, με την «απομόχλευση» δηλαδή να σημαίνει ότι, τα 100.000 € δάνειο που δόθηκαν, με τον πολλαπλασιασμό των 10.000 € που κατατέθηκαν, να πρέπει να επιστρέψουν στην αρχική τους αξία ή ακόμη χαμηλότερα.

Η σημερινή κατάσταση στην Ευρώπη είναι σε γενικές γραμμές η εξής: (α) οι κυβερνήσεις όλων σχεδόν των χωρών δεν έχουν χρήματα, (β)  οι τράπεζες είναι σε μεγάλο βαθμό μοχλευμένες, οπότε δεν μπορούν να δανεισθούν άλλα χρήματα από τις αγορές, (γ)  η ΕΚΤ έχει στη διάθεση της εγγυήσεις από τις τράπεζες, οι οποίες είναι μάλλον σκουπίδια, (δ)  το ESMδιαθέτει θεωρητικά κεφάλαια, αφού εγγυώνται ουσιαστικά υπερχρεωμένες χώρες για το δανεισμό του και (ε) όλοι μαζί χρειάζονται «φρέσκα» χρήματα: τα κράτη, οι τράπεζες, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.

Από που όμως θα ληφθούν αυτά τα χρήματα, μετά τη ληστεία στην Κύπρο, η οποία τρόμαξε όλους τους επενδυτές – με αποτέλεσμα όχι μόνο να σταματούν να δανείζουν το σύστημα, αλλά, επί πλέον, να αποσύρουν όσα χρήματα μπορούν;

Από πουθενά προφανώς, με τα κράτη να έχουν δύο μόνο επιλογές στη διάθεση τους: (α) να τυπώσουν νέα χρήματα, διακινδυνεύοντας να οδηγηθεί η ΕΕ σε έναν καταστροφικό (υπέρ)πληθωρισμό και (β) να «κατασχέσουν» μέρος των καταθέσεων, φορολογώντας αντίστοιχα την ακίνητη περιουσία ή ότι άλλο μπορέσουν.

Και οι δύο αυτές «επιλογές», τόσο ο (υπέρ)πληθωρισμός δηλαδή, όσο και η δήμευση των καταθέσεων ή η υπερφορολόγηση, έχουν ουσιαστικά το ίδιο αποτέλεσμα: την επιβάρυνση των πολιτών με τα δημόσια και τραπεζικά χρέη, τα οποία συσσώρευσαν οι ανόητοι ή διεφθαρμένοι πολιτικοί τους, κάνοντας πάμπλουτη την παγκόσμια ελίτ.

Βασίλης Βιλιάρδος

Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 4.4.2013, Σοφοκλέους