από τους συστηματικότερους μελετητές της σταδιοδρομίας του εθνομάρτυρα, υπό τις ιδιότητες του επί σειρά ετών προέδρου της Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα, του εκδότη και επιμελητή εκδόσεων των έργων του Ρήγα αλλά και του συγγραφέα πολλών άρθρων και αυτοτελών μελετών γι’ αυτόν. Πρόκειται για ένα ευσύνοπτο βιβλιαράκι στο οποίο εξετάζονται οι συμβολισμοί που εμπεριέχει η απεικόνιση ενός ροπάλου στη σημαία που είχε σχεδιάσει ο Ρήγας για τη βαλκανική συνομοσπονδία την οποία οραματιζόταν, αλλά και σε διάφορα σημεία των χαρτών του.
Αντιπαραβάλλοντας παραθέματα από κείμενα του ίδιου του Ρήγα και από μεταφράσεις ξένων έργων τις οποίες είχε εκπονήσει, ο συγγραφέας οδηγείται στο συμπέρασμα ότι το ρόπαλο συσχετίζεται ευθέως με τον Ηρακλή ο οποίος συμβολίζει την ανδρεία και τη γενναιότητα την οποία οφείλουν να επιδεικνύουν οι Χριστιανοί (και όχι μόνο οι Έλληνες) που είχαν υποδουλωθεί στους Τούρκους. Από την άλλη πλευρά, επισημαίνει ότι το ρόπαλο, η χρήση του οποίου είναι εύκολη και δεν προϋποθέτει ιδιαίτερες γνώσεις, αποτελεί «φυσιολογικό» όπλο ανάγκης για τους μελλοντικούς πολίτες του δημοκρατικού κράτους που οραματιζόταν, αντίθετα από τα πιο σύνθετα και «εξελιγμένα» όπλα που χρησιμοποιούν τα τυραννικά καθεστώτα, όπως τα σπαθιά, τυφέκια, κανόνια, κλπ. Τα μηνύματα αυτά, βέβαια, ο Ρήγας υποχρεώθηκε να διαδώσει με συμβολισμούς, χωρίς πολλά επεξηγηματικά σχόλια, δεδομένου ότι η αυτοκρατορία των Αψβούργων, στην οποία έδρασε επί σειρά ετών, αποτελούσε εκείνη την περίοδο θανάσιμο αντίπαλο της Γαλλικής Επανάστασης (τα δημοκρατικά ιδεώδη της οποίας ενέπνεαν σε μεγάλο βαθμό τον Ρήγα) και φυσικό σύμμαχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Την ενδιαφέρουσα και εμπεριστατωμένη αυτή μελέτη μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να προμηθευτούν, εκτός από επιλεγμένα βιβλιοπωλεία, και από τα γραφεία της Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα (Μιλτιάδου 3, τ.κ. 14562 Κηφισιά, τηλ. 210-8011066, e-mail: karamber@otenet.gr).
Διατίθεται και σε ηλεκτρονική μορφή χωρίς χρέωση στην κάτωθι διεύθυνση:
http://www.karaberopoulos.gr/karaberopoulos/pdf/ROPALO_HRAKLEOYS.pdf
Νίκος Νικολούδης, Διδάκτωρ Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου
Εστάλη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ, 28.1.2013